Met een golfbassin en een sleeptank stimuleert het nieuwe maritieme onderzoekscentrum in Oostende het werk van zowel academische onderzoekers als bedrijven. In het centrum worden modellen op schaal getest van golfbrekers, offshore windturbines, kunstmatige riffen en blauwe-energie-installaties, maar ook van schepen – en dit zowel voor de zee- als binnenvaart.

Oostende is niet alleen de koningin van de badsteden, maar ook het centrum van het mariene én maritieme onderzoek in Vlaanderen. Het gonst er de jongste jaren dan ook van de bedrijvigheid. ‘Onze nationale kustwateren lenen zich niet alleen prima voor offshore windparken maar ook voor nog experimentele energietechnologieën zoals golf- en getijdenconvertors en innovatieve vormen van aquacultuur zoals mossel- en zeewierkweek’, zegt Patrik Peeters van het Waterbouwkundig Laboratorium (WL), dat deel uitmaakt van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken van de Vlaamse overheid. ‘Bovendien biedt bevordering van de toegankelijkheid van de Vlaamse zeehavens en van de bevaarbaarheid van onze waterwegen een antwoord op de sterke verwevenheid vandaag tussen ecologische en economische sectordoelstellingen. Ook dat uit zich in meer bedrijvigheid.’

Al die activiteiten en uitdagingen vereisen natuurlijk een stevige wetenschappelijke onderbouwing. Daarom besliste de Vlaamse overheid enkele jaren geleden om op het Ostend Science Park een gloednieuw maritiem onderzoekscentrum neer te poten. Het werd in mei 2019 in gebruik genomen. ‘Het wetenschapspark ademde al een sterke samenwerking tussen de academische en de private sector, en dat doet het nu nog meer’, zegt Stefan Geerts van het WL. ‘Hier in Oostende komen verschillende actoren vanuit heel uiteenlopende disciplines samen, en dat zorgt voor een bijzondere vibe.’

Niet meer naar het buitenland
Het centrum beschikt over een golfbassin van 30 meter bij 30 meter voor schaalmodelonderzoek. Daarin kunnen onderzoekers testen wat de invloed is van stromingen, golven en wind op allerlei constructies, van kustbeschermingselementen over windturbines (ook drijvende) tot artificiële riffen – de laatste kunnen eventueel gebruikt worden voor de kweek van zeevruchten. ‘De testresultaten van het schaalmodel kunnen dan worden geëxtrapoleerd naar realistische schaal of werkelijke grootte, waardoor de onderzoekers hun prototypes kunnen ontwerpen, zegt Peter Troch, hoogleraar kustwaterbouwkunde aan de UGent – de universiteit was samen met de KU Leuven en het WL de drijvende kracht achter de nieuwe testinfrastructuur. ‘In Vlaanderen hebben we dit bassin écht nodig. Tot voor kort moesten onze vorsers naar het buitenland, maar daar is de infrastructuur zelden helemaal aangepast aan  de golf- en stromingskarakteristieken van onze Noordzee(kust).’

Nog een voordeel van een eigen golfbassin: de schaalmodelexpertise wordt stevig in Vlaanderen verankerd. Troch: ‘Hierdoor hoeven ook bedrijven niet meer uit te wijken naar het buitenland.’ Zo vormt het onderzoekscentrum een troef voor bijvoorbeeld de offshore-industrie: Vlaamse bedrijven kunnen hier de stiel leren om windparken aan te leggen en die verder te commercialiseren.

De gloednieuwe sleeptank van het centrum moet dan weer maritieme ingenieurs helpen de interacties te bestuderen tussen schepen en vaargeul – in het vaarwater maar ook bij de bodem en de randen – en hoe die specifieke scheepsmanoeuvres beïnvloeden. ‘De infrastructuur is een welgekomen aanvulling op de bestaande sleeptank in Antwerpen, nu er almaar groter schepen worden gebouwd’, zegt Guillaume Delefortrie van het WL. ‘Met deze sleeptank willen we ons ook verder toespitsen op vragen die recente ontwikkelingen met zich meebrengen. We gaan bijvoorbeeld na over welke karakteristieken een vaarweg moet beschikken opdat hij nog toegankelijk is voor zulke mastodonten.’ De resultaten van de testen in de sleeptank zijn niet alleen nuttig voor scheepvaartingenieurs, ze worden ook gevoed aan de manoeuvreersimulatoren in Antwerpen. ‘We willen bijvoorbeeld voorkomen dat grote schepen op goede hoop de Schelde opvaren.’

MEER INFO
> maritiemetoegang.be/maritiem-onderzoekscentrum
> waterbouwkundiglaboratorium.be/nl/onderzoekstools/toekomstige-infrastructuur
> cob.ugent.be